Đôi nét về chiếc mâm trong văn hóa xưa

Ngày xưa, mâm cơm của các gia đình khá giả hay của quan chức là những mâm thau, mâm đồng, thường có các loại trơn, loại chạm hoa văn, loại có 3 chân, loại không chân. Nhà dân bình thường, hầu hết dùng mâm gỗ. Mâm gỗ phần nhiều làm bằng gỗ mít, có tính bền, ít nứt nẻ. Một chiếc mâm trung bình có đường kính khoảng 40 phân, vành độ 3 phân.

Tuy nhiên, trong các loại mâm này, mâm đồng, mâm thau giờ đây vẫn giữ được thế giá của nó bởi dư hương cổ điển của đồ đồng là thiêng, là quý trang trọng và hơn tất cả nó còn là nghệ phẩm, thành tựu của nghề gò chạm đồng, cộng với các đồ án trang trí giàu ý nghĩa văn hóa.

Tham quan qua các bộ sưu tập mâm đồng của các nhà sưu tập đồ cổ, khách thưởng lãm sẽ rất thích thú với những đề tài phong phú đa dạng được khắc trên mâm. Đề tài lịch sử có Hai Bà Trưng, Đinh Tiên Hoàng (cờ lau tập trận), Phạm Ngũ Lão (ngồi đan sọt mà lo việc nước), Phổ biến nhất là đề tài Tứ dân (Ngư -Tiều – Canh – Độc, hay Sĩ – Nông – Công – Thương). 

Mâm đồng gắn liền với đời sống vật chất và đời sống

Trong bữa ăn, mọi người ông bà cha mẹ con cái ngồi quanh chiếc mâm đồng hình tròn, trên đặt các món ăn, giữa là chén nước mắm. Thức ăn chính ngoài cơm thường là một tô canh,  đĩa rau luộc và một món mặn; sang hơn thì thêm một vài món chiên xào. Có thể nói hình ảnh mâm cơm gia đình cũng phản ánh một phần bình diện giản dị của cuộc sống gia đình, sự sang giàu, nghèo hèn nhưng chung quy lại đều thể hiện được nét văn hóa trong đời sống mọi người

Mâm tròn còn tượng trưng tinh thần bình đẳng vì mỗi vị trí trên vòng tròn đều ngang nhau, không có chỗ trên, chỗ dưới, chỗ trước, chỗ sau. Bên cạnh đó việc quây quần bên mâm cơm thể hiện sự đùm bọc trên dưới một lòng, vì đoàn kết sống không được chia rẽ tình cảm gia đình. Trong bữa cơm cả nhà sum họp nói chuyện về những công việc trong cuộc sống, cùng chia sẻ cho nhau những niềm vui hạnh phúc trong một ngày làm việc.

Hình ảnh chiếc mâm tuy giản dị nhưng gắn bó vô cùng mật thiết với đời sống của con người. Bởi nó luôn gợi nhớ đến cho chúng ta về những bữa cơm gia đình ấm cúng và chan chứa tình yêu thương.

Hình ảnh chiếc mâm cơm tròn mặt nguyệt là một hình ảnh đặc trưng của văn hóa gia đình Việt, đặc biệt là hình ảnh chiếc mâm đồng. Ngày nay, với những họa tiết phong phú, độ bền rất cao , không bị cong vênh hay móp méo mà mâm đồng đã vượt khỏi chức năng ban đầu, nó vừa là một món đồ gia dụng dùng để bày thức ăn đựng các loại bát, chén, tô, đĩa…vừa trở thành nghệ phẩm treo tường dùng trang trí nội thất trong nhà.

Địa Chỉ: 121 đường cách mạng tháng 8, Quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ

Email: dodongvietcantho.com@gmail.com

Hotline: 0944518556