Trống đồng là hiện vật của nền văn minh nông nghiệp dân tộc ta từ bao đời nay. Sản phẩm không chỉ được chạm khắc hoa văn tỉ mỉ, tinh xảo mà đó còn thể hiện nét đẹp văn hóa sâu sắc. Trong đó, nổi bật là trống đồng Ngọc Lũ và trống đồng Đông Sơn. 

Cách phân biệt Trống Đồng Ngọc Lũ và Đông Sơn

Hình dáng

Phần thân Trống đồng Đông Sơn có hình thuyền, chim, thú, vũ sĩ. Quai trống được làm theo hình dây thừng bện.

Trong khi đó, trống đồng Ngọc Lũ có hình dáng cân đối, mặt trống hơi tràn ra ngoài tang trống. Thân trống gồm 3 phần:

+ Phần tang trống phình ra nối liền với mặt trống
+ Phần giữa là hình trụ tròn thẳng đứng
+ Phần chân có cấu tạo hơi loe thành hình nón cụt

Ở giữa có 4 chiếc quai được chia làm 2 cặp gắn vào phần giữa và tang trống.

Hoa văn ở mặt trống

Quan sát bằng mắt ta có thể thấy bao quanh các ngôi sao trên mặt trống đồng Đông Sơn là hình người, động vật, hoa văn hình học được chạm khắc một cách công phu, tinh tế. Điển hình là các hoa văn hình học như: đường chấm nhỏ, vòng tròn đồng tâm chấm giữa có tiếp tuyến, vòng tròn chấm giữa tiếp tuyến, vành chỉ trơn, chữ của người Việt Cổ, vạch ngắn song song…

Bên cạnh đó là các hình ảnh thể hiện hoạt động của con người như: trai gái dã gạo, múa hát, chiến binh trên thuyền…

Trong khi đó, hoa văn trên mặt trống đồng Ngọc Lũ lại được thể hiện theo một cách khác. Chính giữa là hình ngôi sao nổi 14 cánh, xen giữa là các họa tiết hình tam giác.

Có tất cả 16 vành hoa văn đồng tâm bao bọc lấy nhau từ trong ra ngoài. Trong đó

+ Các vành 1, 5, 11 và 16 là những hàng chấm nhỏ
+ Các vành 2, 4, 7, 9, 13 và 14 là những vòng tròn chấm giữa có tiếp tuyến
+ Vành 3 là những chữ ɭ gãy khúc nối tiếp
+ Vành 12 và 16 là văn răng cưa
+ Vành 6, 8 và 10 là vành có hình người, động vật được xếp xung quanh ngôi sao theo hình ngược chiều kim đồng hồ.

Mặt khác, vành 8 gồm hai nhóm. Mỗi nhóm có 10 con hươu cách nhau bằng hai tốp chim bay, một tốp sáu con và một tốp tám con. Xen kẽ nhau là một con hươu đực và một hươu cái.

Vành 10 gồm 36 con chim, 18 con chim đậu và 18 con chim đang bay.
+ Chim bay là loại chim mỏ dài, có mào, đuôi và chân dài, mình gầy thuộc loại cò, sếu hoặc vạc
+ Chim đậu có nhiều loại gồm chim mỏ ngắn, chim mỏ dài, ngậm mồi…

Hoa văn ở thân trống

Trống đồng Đông Sơn có nhiều loại. Do vậy, mỗi chiếc trống sẽ có những hoa văn khác nhau.

Đối với trống đồng Ngọc Lũ thì phần trên cùng của tang trống sẽ có đoạn gián tiếp với mặt trống. Gồm 6 vành hoa văn hình học.

+ Các vành 1 và 6 là những đường chấm nhỏ thẳng hàng
+ Vành 2 và 5 là văn răng cưa, đỉnh quay về hai phía có những chấm nhỏ xem kẽ
+ Vành 3 và 4 là hoa văn vòng tròn đồng tâm chấm giữa nối với nhau bằng những tiếp tuyến song song.

Tiếp đến là hình 6 chiếc thuyền, chuyển động từ trái sang phải. Xen giữa các thuyền là hình chim đứng (từ 1 – 3 con). Giữa thuyền là hình người chỉ huy tay cầm trống để điều khiến. Ở phía đầu mũi thuyền có từ 1 – 2 người đang cầm giáo hay rìu chiến. Chúng ta sẽ dễ dàng quan sát thấy mỗi chiếc thuyền đều có một người cầm lái với đầu đội mũ lông chim cao, tay lái có trang sức làm bằng lông chim.

Bên cạnh đó, trên sàn thuyền là một người bắn cung, búi tóc và không đội mũ lông chim. Trên khoảng giữa hai thuyền là hình ảnh chú chó đứng ngước mồm lên.

Ngoài ra, phần dưới của tang trống là ba vành hoa văn hình học. Phần chân trống không có hoa văn trang trí.